[دلدار چراغوندي]

مدل های داده های مکانی

(هدف از این پست آشنایی هرچه بیشتر کاربرانی است که به تازگی می خواهند کار با GIS را آغاز کنند و یا با مبانی آن بیش از بیش آشنا شوند).

مدل های داده های مکانی به طور کلی به 3 دسته تقسیم می شوند:
1- داده های برداری یا وکتور
2- داده های رستری
3- داده های مثلثاتی یا TIN

داده های وکتوری:
داده های وکتوری یا برداری به صورت زوج های مختصاتی در سیستم ذخیره می شوند. یعنی هر زوج مختصاتی شامل یک X و یک Y می باشد.
بنابراین با افزایش این زوج های مختصاتی امکان نمایش جزئیات عوارض نیز افزایش پیدا میکند.
در ذخیره هر داده ی مکانی باید 2 را مد نظر بگیریم:
الف- هندسه ی عارضه (Geometry)
ب- ویژگی های عارضه (Attribute)
در داده های وکتوری هندسه ی عارضه بوسیله زوج های مختصاتی نمایش داده می شوند.
ویژگی های عارضه در داده های وکتوری بوسیله جداول توصیفی یا Attribute Table نمایش داده می شود. این جداول از تعدادی سطر به نام record و تعدادی ستون به نام field تشکیل شده است.

   
در ArcGIS فایل های وکتوری با پسوند .shp ذخیره می شوند. این پسوند معرف شیپ فایل ها (Shapeflies) می باشد. شیپ فایل ها داده های وکتوری مختص شرکت اسری (esri) هستند.
هر شیپ فایل قابلیت ذخیره سازی مختصات ( location) شکل (shape) و خواص (Attribute)، یک عارضه ی جغرافیایی را داراست.
Shapefile به اشکال زیر وجود دارد:
1-Point
2-Polyline
3-Polygon
4-Multipoint
5-Multipatch

- Multipoint
عوارضی هستند که مجموعه ای از نقاط، خطوط و سطوحی هستند که بنا به نوع عارضه به Multipiont- multi part line – multi part polygon تقسیم می شوند. تمامی این مجموعه عوارض تنها به یک دیتابیس یا رکورد مرتبط هستند.

- Multipatch
این عوارض قابلیت ذخیره کردن سطوح یا وصله های (Patch) مختلف با مرز های مشخص در آبجک 3D را دارا هستند. هر وصله یا سطح قابلیت ذخیره متن، رنگ، شفافیت (Transparency) و اطلاعات ژئومتریک خاص خود را دارد.
   

داده های رستری:
تشکیل شده از ماتریسی منظم از سلول های مربعی شکل به نام Pixel.
در داده های رستری جدولی همانند داده های وکتوری وجود ندارد که ویژگی های عارضه را نمایش دهد، لذا ویژگی های رستر به صورت اعدادی هستند که به هر pixel منتسب می شوند.
اگر بخواهیم اطلاعات بیشتری ذخیره کنیم از لایه های رستری بیشتری بهره میگیرم و هر اطلاعات را با یک کد نمایش میدهیم و به صورت لایه های مختلف رستری ذخیره می شود.
متداول ترین فایل های رستری:
1-TIF: بیشتر برای فایل های اسکن شده مورد استفاده قرار می گیرد
2-JPEG : فرمت متداول تصاویر در ویندوز
3-DEM : مدل ارتفاعی دیجیتال
4- فرمت های سیستم های سنجش از دور همچون BIL و BIP